Aan het onderwerp “inkoop van Zorg door gemeenten” zijn al heel wat subkopjes toegevoegd. Meestal in de vorm van “een zorg voor Inkoop” of een dergelijke variant. Voor de hand liggend, dat wel, maar het doet geen recht aan het thema. Daar ben ik heilig van overtuigd. De komende transities van zorg van rijksoverheid naar gemeente vormen om verschillende redenen namelijk een enorme kans voor gemeentelijke inkopers. Ten eerste vanwege het enorme financiële volume. Naar schatting zal het sociale domein de komende jaren meer dan de helft van het gemeentelijk budget gaan vormen. Dat is veel geld, heel erg veel geld. Dat betekent ook heel veel werk voor een inkoper. Daarnaast is het ook Het onderwerp waarmee inkoop zich heel strategisch kan positioneren binnen een gemeente.
Maar het allerbelangrijkste is toch wel dat Inkoop nog nooit zo’n directe relatie heeft gehad met het leven van heel wat burgers in een gemeente. Veel mensen worden voor de kwaliteit van hun leven afhankelijk van de keuzes die Inkoop gaat maken. Om het persoonlijker te maken: wellicht beïnvloedt die keuze wel de moeder van de inkoper die thuis hulp nodig heeft of dat jochie in de straat, of die man die net in die rolstoel voorbij kwam.
Melodramatisch? Ik dacht het toch echt niet.
Daarmee mag (moet) het ook duidelijk zijn dat dit geen Inkooponderwerp is. Hier hoort een duidelijk visie van de gemeentelijke beleidsmakers boven op te liggen. Inkoop moet dan wel aan tafel en liefst zo snel mogelijk. Gebeurt dat? Voor zover ik het kan waarnemen nog niet genoeg. Ik vrees dat veel bestuurders van gemeenten zich niet voldoende bewust zijn hoeveel er op hun gemeente afkomt en wat dit voor Inkoop betekent. Eerst nog even de pennen en potloden en pas als we weten welk budget er is pakken we de WMO er nog wel even bij.
Nee, alsjeblieft niet.
Dit is geen onderwerp wat je inkoper er zo maar even bij kan doen. Het speelveld is veel te complex. Dat geldt ook voor de combi inkoper-beleidsmedewerker. Gooi die deur van het gemeentehuis open en ga aan de praat. Met burgers (dat vooral), maar zeker ook met zorgaanbieders en zorgverzekeraars. Zij allen zijn de experts. Dat vraagt een hele andere benadering. Een paradigmashift zo je wilt. Je zult ook wel moeten, want met de enorme financiële taakstelling wordt innovatie een heel belangrijk thema. En die vind je waarschijnlijk niet in je gemeentehuis. Daarbij kom ik gelijk bij een favoriet overheidsthema: Control (met een hoofdletter helaas). Wij zijn als overheid gewend alles volledig dicht te regelen. Alles naar de letter, niets naar de geest. Control staat op gespannen voet met Innovatie. Innovatie kun je niet controleren, dat gebeurt. Bij innovatie hoort ook vertrouwen. Vertrouwen in de kwaliteiten van de ander. Loslaten van de eigen controle vooraf en monitoring achteraf. Oei, dat is helemaal eng. Toch is dat de enige oplossing. De omgeving is te complex geworden om van te voren alles in kaart te brengen.
PIANOo en Actiz voelen dat in ieder geval wel zo. Daarom hebben wij ook gezamenlijk marktontmoetingen georganiseerd. Op 4 februari bijvoorbeeld, over de rol van de wijkverpleegkundige. Ongelofelijk wat een energie daar los kwam. Ongelofelijk ook hoeveel kennis er aanwezig is en hoe graag mensen die kennis willen delen. Waarom? Omdat zij passie hebben voor hun vak en dit zo belangrijke onderwerp. Passie, die was ik vergeten.
Passie en vertouwen leiden tot een netwerk van betrokken experts. Binnen zo’n bruisend netwerk floreert co-cretie en is er genoeg ruimte voor innovatie. Ik zie het gelukkig ook steeds meer gebeuren.
Het komt goed, dat weet ik zeker.