In mijn vorige bericht “Inkopen vanuit de bedoeling = Inkopen met impact“ schreef ik over waarde creatie als de ultieme vorm van inkoopvolwassenheid. Uitgangspunt is de Bedoeling zoals Wouter Hart die beschrijft of de WHY van Simon Sinek.
Impact realiseren kan niet zonder samenwerking. Dat geldt zowel binnen de rijksoverheid als voor de samenwerking met externe partners. De opdrachtgevers binnen de rijksoverheid, de voor de verschillende maatschappelijke opgaven verantwoordelijke vakministeries (beleid), inkopers en het bedrijfsleven moeten met elkaar gezamenlijk aan de slag (Inkopen met impact).
In dit bericht schrijf ik daarom over een deel van de HOW of de Leefwereld. Om weer de combinatie met het inkoopvolwassenheidsmodel te maken: fase vijf; de samenwerking met leveranciers. Om aansluiting te maken bij mijn werkgever, het Ministerie van Defensie, als een goed voorbeeld neem ik hierbij ook de leveranciers van kennis mee.
Gouden driehoek
Binnen de Defensiewereld hebben we het namelijk over de gouden driehoek: de samenwerking tussen Defensie, bedrijfsleven en kennisinstellingen. Om beter te kunnen inspelen op de steeds veranderende veiligheidssituatie is het belangrijk dat er wordt geïnvesteerd in kennis en technologische ontwikkelingen die bijdragen aan het vervullen van de militaire taken. Deze vormen de basis voor innovaties.
Defensie moet steeds sneller innoveren om opgewassen te blijven tegen de veiligheidsuitdagingen en om effectief te kunnen inspelen op technologische en maatschappelijke ontwikkelingen. Defensie moet zelf innovatie-capaciteit in huis hebben, maar ook gebruik maken van innovatie-capaciteit van Nederlandse bedrijven en kennisinstellingen.
De Nederlandse Defensie en Veiligheid gerelateerde industrie staat bekend om haar innovatieve karakter. De sector omvat zo’n 350 grotere en kleinere bedrijven, die gezamenlijk een omzet hebben van € 4,5 miljard. In de sector werken 25.000 mensen, waarvan bijna 8.000 in research en development.
Kennisinstellingen waar wij nauw mee samenwerken zijn bijvoorbeeld het Nederlands Lucht- en Ruimtevaart laboratorium (NLR), TNO, MARIN, Wageningen Marine Reseach (vroeger IMARES) , Deltares en universiteiten zoals de TU Delft.
De Stichting Nederlandse Industrie voor Defensie en Veiligheid (NIDV) vormt de link tussen bedrijven, kennisinstituten en de overheid
DIS: Defensie Industrie Strategie
De Bedoeling van de Defensie Industrie Strategie (DIS) is het weergeven welke kennis en capaciteiten van het bedrijfsleven en van de kennisinstellingen nodig zijn om de wezenlijke belangen van nationale veiligheid te allen tijde te beschermen en wat er voor nodig is om die basis te borgen. Daarbij wil de DIS het Nederlandse bedrijfsleven en kennisinstellingen zo positioneren dat zij een hoogwaardige bijdrage aan de Nederlandse en Europese veiligheid kunnen leveren.
Het vertrouwen in Nederlandse producten bij buitenlandse overheden kan worden vergroot als aangetoond is dat de Nederlandse overheid het product operationeel toepast. Voor exportdoeleinden, zeker in de defensie- en veiligheidsmarkt, is dergelijk vertrouwen van groot belang. Daarmee kunnen nieuwe, innovatieve producten sneller bij een groter publiek terecht komen.
Dit kan bijvoorbeeld door als kennisinstellingen en de overheid gezamenlijk een concept (functioneel) ontwerp te maken. De industrie werkt dit verder uit en bouwt het desbetreffende systeem, dat Defensie – met inachtneming van de aanbestedingsregelgeving vervolgens afneemt. De industrie heeft daarmee een launching customer die de industrie een waardevolle basis voor toekomstige export verschaft.
Alternatieve contractvormen waar het gaat om beschikbaarheid in plaats van bezit kunnen een impuls geven aan de samenwerking binnen de gouden driehoek. Waar eerst de traditionele leveringscontracten de norm waren, wordt steeds vaker gekozen voor een ander type contract. Prestatiecontracten of de nog verder gaande samenwerkingscontracten zijn contractvormen waar Defensie al een aantal positieve ervaringen mee heeft opgedaan.
Bij een aanbesteding geldt als uitgangspunt dat de Aanbestedingswet 2012 (AW2012) of de Aanbestedingswet op defensie en veiligheidsgebied (ADV) wordt toegepast. Zowel binnen de AW2012 als de ADV zijn er verschillende aanbestedingsprocedures die ingezet kunnen worden afhankelijk van de aard en inhoud van de opdracht en specifieke behoeften verbonden aan de opdracht.
DIS: Defensie Innovatie Strategie
Samen met onze partners innoveren en investeren betekent ook vertrouwen in elkaar opbouwen om producten voor Defensie geschikt te maken. In oktober 2017 is het regeerakkoord ‘Vertrouwen in de toekomst’ gepresenteerd. Het regeerakkoord schetst een aantal ontwikkelingen op het gebied van kennis en innovatie en de wijze waarop overheid en bedrijfsleven samenwerken.
De innovatiestrategie “Samen sneller innoveren” faciliteert de samenwerking met kennisinstellingen, bedrijfsleven en het midden- en kleinbedrijf (MKB). De Bedoeling is om als Defensie sneller en beter vernieuwingen te absorberen die zowel binnen als buiten de defensie kennis- en innovatieketen worden ontwikkeld. Het gaat hier bijvoorbeeld om toepassingen die ‘op de markt’ beschikbaar zijn, maar nog niet bij Defensie zijn getoetst of voor Defensie geschikt zijn gemaakt.
Als we doen wat we altijd deden, dan krijgen we wat we hadden.
Een belangrijk resultaat dat met deze strategie behaald moet worden zijn minder belemmeringen bij het implementeren van innovatie in bedrijfsvoering, mindset en cultuur. In de dagelijkse praktijk blijkt het namelijk heel moeilijk voor Defensie om snel nieuwe producten in te zetten. Nu is het heel lastig om tempo te maken omdat het toetsen van doelmatigheid, rechtmatigheid en veiligheid een vlotte implementatie soms compliceren.
DIS: Defensie Inkoop Strategie
De Bedoeling van het Departementaal actieplan Maatschappelijk Verantwoord Inkopen van Defensie voor specifieke inkoop is om ons op te richten op de MVI thema’s die een sterke relatie hebben met de missie en visie van Defensie.
Binnen het thema energie draait het vooral om het terugdringen van het fossiele brandstoffenverbruik. Dat terugdringen is belangrijk omdat de afhankelijkheid daarvan voor Defensie een kwetsbaarheid oplevert. Brandstoftransporten in missiegebieden vormen een groot veiligheidsrisico en de afnemende beschikbaarheid van fossiele brandstoffen vormt een risico voor de materiële gereedheid en inzetbaarheid.
De doelstelling van de internationale sociale voorwaarden sluit nauw aan bij de hoofdtaken van Defensie. Met deze voorwaarden wordt getracht om de mensenrechtensituatie en arbeidsomstandigheden in het buitenland te verbeteren. Het verbeteren daarvan kan een rol spelen in het voorkomen van (gewapende) conflicten. Een aspect waar ook vaak de operationele inzet van Defensie op gericht is.
Net als de internationale sociale voorwaarden is circulair inkopen sterk verweven met de missie van Defensie. Het op grote schaal verbruiken van natuurlijke hulpbronnen en/of het vervuilen van natuurlijke hulpbronnen, bijvoorbeeld door het dumpen van grote hoeveelheden plastic in oceanen, kan een belangrijke factor zijn in het ontstaan van (gewapende) conflicten.
DIS is it
Volgens mij creëer je pas waarde als je als opdrachtgever, leverancier en kennisinstituut vanuit de Bedoeling samenwerkt. Vertrouwen is hierbij een essentieel ingrediënt. Als die samenwerking goed loopt, dan creëer je ook waarde voor de maatschappij. Dat noem ik pas echt toegevoegde waarde!
