Hij is er dan eindelijk. De nieuwe aanbestedingswet. Lijkt wel een beetje op een Sinterklaas cadeau, vol verwachting klopte ons hart. En is die verwachting na al die jaren waargemaakt? Tja, daar zijn de meningen over verdeeld. Lenneke Arts heeft een aantal voor- en nadelen in haar blog. Uit dit blog blijkt wel dat het MKB over goede lobbyisten beschikt. De wet houdt volgens Onno van Veldhuizen, burgemeester van de gemeente Hoorn echter minder rekening met de overheid:
“Ik vrees voor de administratieve lasten. We moeten zo ongeveer iedere keuze bij de selectie verantwoorden. De snelheid gaat daardoor omlaag en de kosten en risico’s omhoog. Dat is bepaald geen voorbeeld van dereguleren.”
Dat klinkt niet best, maar is die opmerking wel helemaal terecht? PIANOo en NEVI-Publiek organiseerden samen de afgelopen weken 9(!)regionale bijeenkomsten over de nieuwe aanbestedingswet (de 10e volgt). Gemiddeld 70-80 deelnemers per keer. Wat zijn daar de reacties?
Allereerst blijkt steeds dat de wet weinig gelezen is. De Gids Proportionaliteit trekt meer lezers. Waarom? Zouden inkopers vooral praktisch ingestoken zijn en vooral zoeken naar handleidingen? Dat beeld blijkt niet helemaal te kloppen want iedere bijeenkomst zijn er weer deelnemers die. met hun enorme kennis, de aanwezige medewerkers van het ministerie van Economische Zaken het vuur aan de schenen leggen. Ik heb trouwens best wel bewondering voor dzee medewerkers, want ze kwamen toch iedere keer maar weer hun verhaal vertellen aan mensen die al tot over de oren in hun werk zitten en er nu nog eens een extra stapel werk dreigen bij te krijgen. In dit soort gevallen blijkt trouwens ook gelijk de kracht van een kennisnetwerk. Er is een onduidelijkheid in de wet. Bijvoorbeeld: wat wordt er bedoeld met “maatschappelijke waarde?”. Die vraag wordt vervolgens op het discussieplatform PIANOo-desk uitgezet en binnen de kortste keren is er een duidelijk antwoord dat gelijk in de presentaties verwerkt wordt. Mooi!
Verder blijkt dat er maar weinig overheidsorganisaties zijn die zich al uitgebreid hebben voorbereid op de invoering van de nieuwe wet. Waan van de dag, doorgaan met de stapel aanbestedingen die de collega’s op je bureau hebben neergelegd en hopen dat de wet wordt uitgesteld. Op moment van schrijven is het overigens nog niet duidelijk wat de ingangsdatum wordt. Officieel wordt nog steeds 1 januari 2013 aangehouden. En dat betekent nogal wat voor de meeste overheidsorganisaties. Vooral het aanbesteden onder de drempel blijkt een heikel punt. Veel overheidsorganisaties kennen gedelegeerde bevoegdheden en de daarbij behorende budgetten. Een groot deel van die budgetten gaat op aan de zogenaamde meervoudig onderhandse aanbestedingen. Voor veel inkopers een black box. Iemand noemde het treffend “aanbesteden onder het vloerkleed”.
En juist daar ligt volgens mij de grootste uitdaging. Als een groot deel van het budget opgaat aan kleinere bedragen (opdrachten), dan zou het MKB (en zeker de ZZP’er) daar toch juist de meeste kans moeten maken?
Zou het nou niet mooi zijn als een organisatie met deze opdrachten een groot deel van zijn beleidsdoelstellingen zou vervullen? Ik noem een paar hele reële opties: het MKB, innovatie, duurzaamheid, social return. Enorme kansen!
Ga daarom eens met het lokale of regionale MKB praten en vraag aan hen wat objectieve criteria zijn om op basis van deze doelstellingen ondernemers te selecteren.
Even terzijde, een mooi voorbeeld van Synchroniciteit: toevallig (?) ontmoette ik verleden week Linde Gonggrijp, directeur van FNV-ZZP. Zij was op zoek naar een mogelijkheid om het belang van ZZP’ers onder de aandacht van de gemeentelijke inkopers te brengen. En ik was op zoek naar een gesprekspartner om de problemen van de gemeentelijke inkoper mee te bespreken. Afspraak was snel gemaakt, helemaal leuk!
Ik citeer tenslotte twee Tweets: een professionele inkoper heeft deze aanbestedingswet niet nodig en de aanbestedingswet is niet het probleem van de afdeling inkoop , maar een uitdaging voor de organisatie. Dat zijn uitspraken waar ik echt blij van wordt. Dat doet mij ook beseffen dat ik het niet helemaal eens ben met Onno van Veldhuizen: ja, de nieuwe wet betekent meer papierwerk. Nee, de maatschappelijke waarde (prijs-kwaliteit verhouding en verwezenlijking beleidsdoelstellingen) stijgt enorm.
Daarmee zou ik een dringende oproep aan bestuurders willen doen: personele bezuinigingen zijn aan de orde van de dag, maar investeer toch in de afdeling Inkoop. Juist in deze tijden zijn uw inkopers van strategisch belang voor uw organisatie! Dat geld is Goed Besteed!
